Op de drempel van de grote bijeenkomst van premier Ousmane Sonko, gepland voor 8 november, verschijnen tekenen van een verhulde rivaliteit aan de top van de macht. Tussen militante loyaliteit en presidentiële assertiviteit lijkt het duo Diomaye–Sonko verwikkeld in een vreemd soort oorlog waarin ieder zijn stempel probeert te drukken zonder de eenheid van Pastef te breken.
Onder president Bassirou Diomaye Faye en premier Ousmane Sonko, de harmonie die sinds hun aantreden werd getoond, maakt plaats voor voelbare spanningen. De oprichtingsalliantie van Pastef, symbool van verzet en doorbraak, bevindt zich vandaag in een zone van politieke en ideologische turbulenties. Enkele dagen voor Sonko’s bijeenkomst, aangekondigd als een vertoon van kracht, merken waarnemers tekenen van desynchronisatie op. De premier blijft trouw aan zijn harde lijn: geen compromis, laat staan amnestie voor degenen die verantwoordelijk zijn voor de plundering onder het oude regime. “Men moet de stallen van Augias uitmesten”, herhalen zijn aanhangers, overtuigd dat men de rekeningen van het verleden moet vereffenen voordat men aan vernieuwing bouwt.
Daarentegen lijkt Bassirou Diomaye Faye deze logica van afrekeningen te willen de-escaleren. Zijn toespraak, verzoenender, geeft de voorkeur aan stabiliteit en de lange termijn. De staatshoofd, die een diep verdeeld land heeft geërfd, zoekt kalm te regeren, ook als dat de ongeduldige militante achterban krenkt. Deze positionering, die sommigen opvatten als een vorm van afstand ten opzichte van het historische Pastef, weerspiegelt eerder de wil om zich te profileren als president op zichzelf, en niet als de institutionele schaduw van Ousmane Sonko.
Aan Diomaye zijn figuren zoals Mimi Touré, Bougar Diouf en Abdourahmane Diouf dichterbij gekomen, gezien als gematigdere figuren. In het kamp van Sonko wordt deze toenadering gezien als een afdwaling naar het “systeem”. De meest radikale aanhangers twijfelen er niet aan te zeggen dat Diomaye het voorzitterschap aan Sonko zou moeten teruggeven, aangezien Sonko wordt beschouwd als de legitieme president.
Deze spanning tussen militante legitimiteit en institutionele legitimiteit vormt de kern van het verschil. Diomaye belichaamt de legaliteit, Sonko behoudt de aura van de strijd. De eerste leidt, de tweede mobiliseert. Zolang hun ambities op elkaar zijn afgestemd, houdt de balans stand. Maar zodra een van hen te snel vooruitgaat, lijkt de ander geremd.
De bijeenkomst van 8 november zal daarmee een echte test zijn. Ze zal meten in hoeverre Sonko de volksverheffing kan vasthouden, maar ook in hoeverre Diomaye zijn autoriteit in stand kan houden in een regering waar het zwaartepunt van de politiek lijkt te verschuiven naar de premier. Want nu zijn de woorden veranderd. Diomaye, die ooit verklaarde zijn zetel aan Sonko te danken te hebben, stelt nu dat hij “door God gekozen” is. Een beladen uitspraak die het einde van een symbolische tutelle markeert.
Tussen loyaliteit, rivaliteit en strategie beweegt het duo Diomaye–Sonko zich op een smalle rand. De vreemde oorlog gaat door, stil maar zichtbaar. En achter de glans van de onderlinge verstandhouding speelt zich misschien al de strijd om het leiderschap af, voor de toekomst van Pastef en de macht in Senegal.
