De missie onder leiding van Edward Gemayel eindigt op 4 november met een bilan dat door beide partijen als “constructief en transparant” wordt omschreven. Geconfronteerd met een herberekende schuld van 132% van het bruto binnenlands product (bbp), kiest Dakar voor een programma zonder onmiddellijke uitkeringen, bedoeld om zijn geloofwaardigheid bij internationale partners te herstellen, terwijl men hoopt op groeivooruitzichten die samenhangen met de exploitatie van olie en gas.
Een week van intensieve onderhandelingen eindigt op dinsdag 4 november 2025 in de hoofdstad van Senegal, Dakar. De missie van het Internationaal Monetair Fonds, geleid door Edward Gemayel, de permanente vertegenwoordiger van het instituut in Dakar, heeft diepgaande gesprekken gevoerd met de economische autoriteiten, wat een strategische wending markeert in het beheer van de overheidsfinanciën. De sfeer van de onderhandelingen, door de betrokken partijen gekwalificeerd als “constructief en transparant”, weerspiegelt een gezamenlijke wil om de vertrouwenscrisis die werd veroorzaakt door onthullingen over de feitelijke schuldenlast van het land te overwinnen.
De eigen aard van het lopende akkoord ligt in zijn aard: een programma zonder financiële uitkeringen. Deze ongewone configuratie beantwoordt aan een duidelijke drijfveer.
In een context waarin de publieke schuld 132% van het BBP bedraagt, waardoor Senegal tot de meest schuldenachtige landen van Afrika behoort, is het doel niet om nieuwe middelen te verwerven, maar om het door schandelijk vertrouwen beschadigde vertrouwen van internationale partners en de financiële markten opnieuw te winnen, als men de logica en coherentie volgt van de machthebbers sinds hun aantreden. Deze ondertekening heeft derhalve een vooral symbolische betekenis en vormt een teken van goed bestuur en transparantie dat erop gericht is bilaterale en multilaterale financiers gerust te stellen. De recente degradatie van de soevereine rating van Senegal door Moody’s, teruggebracht tot Caa1, heeft de urgentie onderstreept om de geloofwaardigheid van het land op de internationale financiële scène te herstellen.
Een triade van structurele hervormingen
De ministers van Financiën en Begroting, Cheikh Diba, en van Economie, Plan en Samenwerking, Abdourahmane Sarr, hebben opnieuw de vastberadenheid van de regering bevestigd om een ambitieus pakket structurele hervormingen door te voeren. Deze routekaart rust op drie kernelementen: het maximaliseren van de inkomsten uit binnenlandse bronnen, het rationaliseren van de overheidsuitgaven en een geleidelijke herziening van het energiesubsidiesysteem dat de begrotingsbalans aanzienlijk belast. Deze koers wijst op de wil om de overheidsfinanciën te saneren terwijl sociale verworvenheden behouden blijven. De balans tussen begrotingsdiscipline en sociale cohesie vormt een van de grote uitdagingen waarmee de regering de komende maanden geconfronteerd zal worden. De prognoses tonen dat de schulddienst in 2026 op 5.490 miljard CFA zal uitkomen, in 2027 op 4.410 miljard CFA en in 2028 op 4.970 miljard CFA, wat een substantiële stijging betekent van meer dan 3.200 miljard over drie begrotingsjaren.
Veelbelovende economische vooruitzichten
Ondanks een bijzonder strakke begrotingscontext koesteren de Senegalese autoriteiten een gematigd optimisme over de economische vooruitzichten van het land. De verwachte opkomst van olie- en gasproductie, verbonden met een strategie van economische diversificatie, zou vanaf 2026 een significante groeidynamiek moeten brengen.
De minister van Begroting schetste een veelbelovend groeipotentieel, ondanks de drastische begrotingsaanpassing die gepland is voor de periode 2025-2026. Deze prognose berust op de geleidelijke waardering van de olie- en gasreserves die voor de Senegalese kust ontdekt zijn, wat de structuur van de overheidsinkomsten aanzienlijk kan veranderen.
In dit kader prees het IMF de veerkracht van het Senegalese economische model en de inzet van de autoriteiten om de transparantie en betrouwbaarheid van de openbare statistieken te versterken. Deze erkenning komt op een moment dat de geloofwaardigheid van de officiële economische cijfers ernstig was aangetast door onthullingen over de “verborgen schulden” van de voormalige administratie.
De houdbaarheid van de schuld blijft een centraal onderwerp in de discussies. De analyse die het IMF zal leveren zal bepalen of Senegal zijn leenvermogen op de internationale markten behoudt of strengere opties moet overwegen, zoals een herprofilering of een herstructurering van zijn schuldenverplichtingen. Deze evaluatie is van cruciaal belang voor de toekomstige toegang van het land tot internationale financiering.
Impactvolle uitdagingen voor de toekomst
De officiële conclusies van de missie, verwacht op 4 november, zullen het macro-economische kader en de beleidslijnen voor de komende jaren bepalen. Naast de overeenkomst met het IMF staat de gehele structuur van de financiering van de Senegalese ontwikkelingsinspanningen op het spel. Bilaterale partners en multilaterale instellingen koppelen doorgaans hun interventies aan de goedkeuring van een door het Fonds geverifieerd programma. Deze samenwerking tussen Dakar en de Bretton Woods-instelling past echter in een benadering van verantwoordelijkheid en onderling vertrouwen. Senegal bevestigt zo zijn bereidheid om begrotingsdiscipline, goed bestuur en de ambitie voor duurzame ontwikkeling te combineren, terwijl hij zijn positie op het internationale financiële toneel herstelt. Het succes van deze strategie zal echter afhangen van het vermogen van de regering om zich aan haar strikte en transparante engagementen te houden, terwijl sociale stabiliteit behouden blijft en het economische potentieel van het land wordt gemaximaliseerd. De komende maanden zullen bepalend zijn voor het evalueren van de effectiviteit van deze aanpak en voor het meten van het geleidelijk terugwinnen van het vertrouwen van markten en internationale partners.
